Zestoa, 2023ko ekainaren 8a
Ekaingo koba aurkitu zenetik 54 urte igaro dira, Goi Paleolitoko labar-artearen bilduma harrigarri honen aurkikuntza ospatu nahi izan dugu. Leku enblematiko honetan, duela 13.000-14.000 urte baino gehiago, Madeleine aldiko gure arbasoek beren trebetasun artistikoaren eta bizimoduaren aztarnak utzi zituzten.
Andoni Albizurik eta Rafael Rezabalek, Antxieta Kultur Elkarteko bi ikertzaile boluntario nekaezinek, aurkikuntza historiko hau egin zuten Sastarrain bailaran, euskal kostaldean, 1969ko ekainaren 8an. Haien intuizioari jarraiki eta bilaketa nekaezin baten ondoren, 13 metro eskaseko aterpe baterako sarrera txiki bat aurkitu zuten. Galeria estu batetik arrastaka joan ziren Zaldien Panel Handira iritsi arte. Andre Leroi-Gourhan frantziar arkeologo eta historialari ospetsuak “Kuaternarioko arteko zaldi-multzorik perfektuena” izendatu du pintura multzo hori.
Ekaingo haitzuloan aurkitutako labar-pinturak gure arbasoen bizitzaren lekuko paregabea dira. Maisulan horiek duela 13.000 eta 14.000 urte bitartekoak dira, Goi Madeleine aldiko kultura-garaikoak. Aurkitu zutenetik, kultura-ondare hori babesteko eta zaintzeko borroka nekaezina hasi zen. Agur egunean Ekain Fundazioak lidertzen du Ekain kobaren babesa eta ezagutaraztea.
Agintari eta erakundeekin eztabaida ugari eta gogorrak izan ondoren, 1969ko ekainean Ekaingo haitzuloa ixtea lortu zen, horrela irudiak eta aztarnategi arkeologikoa ikertzeko denbora baliotsua ahalbidetuz. Gaur egun, Ekainberri izenez ezagutzen den Ekaingo haitzuloaren erreplikak iraganean murgiltzeko eta euskal kostaldeko labar-pintura ikusgarrienak ezagutzeko aukera ematen digu. Lan hauek Gizateriaren Ondare izendatu ditu UNESCOk, eta lur honen kulturaren jatorrira garamatzate.
Urteurren berezi hau ospatzeko, 1969ko prentsa zati originalak bildu dira, Andoni Albizuri eta Rafael Rezabal aurkitzaileen argazki historikoa, eta Rafael Rezabali egindako elkarrizketa hunkigarria berreskuratu da. Rafael Rezabalek 92 urte ditu, eta egun gogoangarri hari buruzko oroitzapenak eta gogoetak partekatzen ditu.
Gainera, Ekainberrik, Arazi Ekainberriko enpresa kudeatzaileak eta zestoako Agiro Mendi Klubak antolatutako “Ekain igoera” ekitaldia iragarri da. Ekitaldia datorren ostiralean, ekainaren 9an, izango da, eta 2007an eta 2008an jaiotako 24 gaztek hartuko dute parte. Korrikalari ausart hauek 700 metroko ibilbideari egin beharko diote aurre, 200 metroko desnibelarekin, Ekain munoiko tontorreraino. Igoera 18: 00etan hasiko da eta, amaitzean, parte-hartzaile bakoitzak ekainaren 8rako bereziki sortutako kamiseta bat jasoko du.
Gainera, Ekaingo kobaren aurkikuntzarekin lotutako bitxikeria bat nabarmendu nahi dugu. 1969ko aurkikuntza aurretik, “Ekain” izena zuen mutilik ez zagoen. Aurkikuntzaren ondorioz, Ekain izeneko haurrak sortzen dira eta kopurua nabarmen handituz joan da, izen arrunt bihurtuz. Aurkikuntzaren hamarkadan (1970-1979), 88 haur erregistratu ziren Ekain izenaz, eta kopuruak jarraitu du gaur egun arte, bereziki Ekainberri 2008an inauguratu zenetik, 2010-2019 hamarkadan 904 haur izendatu baitziren Ekain. Guztira 1952 mutilek du Ekain izena espainian INEko datuen arabera.
- urteurren honetan, esker onez gogoratzen ditugu Ekaingo haitzuloa aurkitu eta babestea ahalbidetu zutenak, baita urteetan zehar altxor arkeologiko hau zaintzen lagundu dutenak ere, besteak beste Ekain Fundazioako kideak: Gipuzkoako Foru Aldundia, Eusko Jaurlaritza, Zestoako Udala eta ikerketa eta zabalkundean lagundu duen Arazandi Zientzia Elkartea.
Ekaingo kobari eta Ekainberriri buruzko informazio gehiago nahi izanez gero, bisitatu gure webgunea (www.ekainberri.eus) eta jarri gurekin harremanetan prentsa-datu hauen bidez:
Prentsa-kontaktua:
Izena: Juanjo Aramburu
Kargua: Ekainberriko gerentea, Ekaingo kobaren erreplika.
Telefonoa: 943833641
Material:
- Recortes prensa sobre el descubrimiento de Ekain, el 8 de junio de 1969:
- LA VOZ (12-junio-1969): https://www.ekainberri.eus/wp-content/uploads/2023/06/LAVOZ_12junio_1969_Pag17.pdf
- LA VOZ (17-junio-1969): https://www.ekainberri.eus/wp-content/uploads/2023/06/LAVOZ_17junio_1969_19_orrialdea.pdf
- ABC Madrid (19-junio-1969): https://www.ekainberri.eus/wp-content/uploads/2023/06/abc-madrid-19690619-57.stamp_.pdf
- Foto de 1969 en alta calidad de los descubridores de la cueva de Ekain Andoni y Rafael:
https://www.ekainberri.eus/wp-content/uploads/2023/06/aurkitzaileak_Rafael_Andoni.tif
- Entrevista realizada por Aranzadi a Rafael Rezabal, quien junto a Andoni Albizuri, descubrió la cueva de Ekain el 8 de junio de 1969:
(falta el vídeo)
- Camiseta creada para conmemorar el día del descubrimiento de la cueva de Ekain, esta será la camiseta que vestirán los jóvenes en la carrera.
https://www.ekainberri.eus/wp-content/uploads/2023/06/Kamiseta-muntaia.jpg
