Gutxienez, bost animalia ikus daitezke, orein eta ahuntzak. Antxieta Jakintza Elkarteko kideek egin zuten aurkikuntza, abenduaren 15ean, miaketa lanetan ari zirela. Danbolinzulo haitzuloan labar-irudi berriak aurkitu izanak funtsezko lurralde bilakatzen du Euskal Herria sinbolismoaren eta artearen jatorria ikertzeko, eta Goi Paleolitoan gizakiaren mugikortasuna eta interakzioa ulertzeko.
Zestoako Danbolinzulo haitzuloan, 18.000 urte baino gehiago dituzten labar-pinturak aurkitu dituzte bertako miaketa lanetan aritu den Antxieta elkarteko kideek. Garrantzi oso handiko marrazkiak:
1- Bost animalia irudi ezagutzeko moduan daudelako
2- Oso zaharrak diruditelako estiloarengatik; lehen hipotesien arabera, gutxienez, 18.000 urte dituzte.
Barrunbeko labar-arteaz jakin dena oso azalekoa da oraingoz, bisita bakar batean lortutakoa baino ez baita. Bistakoak diren bost animalia irudi gutxienez antzeman dira (orein eme eta ahuntza), eta horiei gehitu behar zaizkie, seguruenik, beste hiru, baina une honetan egoera kaxkarrean daude ondo antzemateko. Irudi guztiak gorriz eginak daude (burdin oxidoz), eta horietako batzuetan puntuzko trazatua antzeman daiteke (hatzarekin edo tanpoi batekin egindako puntu txikiak). Gehienak trazatu laburrez egindako irudiak dira, ingerada mugatzeari garrantzia emanez; alabaina, irudi horietako batean (orein emea) barrualde guztia kolore gorriz beteta agertzen da (tinta laua).
Ikerne Badiola Kultura, Gazteria eta Kiroleko diputatuak eskerrak eman dizkie Antxieta Elkarteko kideei, eta beraiek bezala, borondatez horrelako miaketa lanak egiten dituzten guztiei: “Zorionik beroenak kide guztiei zuen lanari esker ondarea azaleratu, aztertu eta babesteko bidean jartzea ahalbidetzen duzuelako. Zuek bezala, Gipuzkoako mendi eta haitzuloak miatzen ibiltzen diren guztiei ere eskerrak; egiten duzuen ekarpena izugarria da ondarea ezagutzeko eta ikerketaren aurrerapenerako”.
Danbolinzuloko horma-irudiek antzekotasunak dituzte Kantauri aldeko beste barrunbe batzuetakoekin: Trazatu gorriak, irudien barrualde batzuk beteta egoteak, klima hotzeko animaliak ez agertzeak, eta anatomiaren trazatu laburrak erabiltzeak, besteak beste.
Bestalde, azterketa zehatzagorik egin gabe, egiazta daiteke margo horiek duela 18.000 urte baino lehenagokoak direla, agian duela 33.000 urtekoak. Marcos Garcia labar-artean adituak esan du: “inolako zalantzarik ez dugu benetako labar-irudiak direnik. Oinarri zientifiko guztiak betetzen dituzte egin ditugun azterketak”
Seigarren aurkikuntza Gipuzkoan
Hau da seigarren labar-pintura aurkikuntza Gipuzkoan, eta garrantzi handikoa, gainera. Baina kontserbazio egoera ez da beste batzuena bezain ona, eta, horregatik, ezin dira parekatu Altxerriko eta Ekaingo Santutegi handiekin.
Orain arte babestuta dauden labar-pinturak Gipuzkoan:
1) Lehen aurkikuntza Altxerrikoa izan zen, Aian, 1962an. Oso multzo garrantzitsua, batez ere grabatuei dagokionean. Espezie ezberdinen erakustoki ederra.
2) Gero Ekaingoa aurkitu zen 1969an. Leroi-Gourhan adituaren esanetan, Kuaternarioko artearen zaldi panel perfektuena gordetzen duen haitzuloa da Ekaingoa.
3) 2006an aurkitu ziren hatzez eginiko Praileaitzeko marratxo gorriak. Aurkikuntza honek kobazuloa salbatu zuen harrobiaren ustiapenetik.
4) Geroago hatz pareak gorriz margotuta azaldu ziren Astigarraga izeneko kobazuloan, Deban 2009an.
5) Azkenik, 2012an Aitzbitarte IV kobazuloan mantxa gorri bat estalaktita batek estalia aurkitu zuten, bere antzinatasuna ziurtatzen zuena.
Danbolinzulo haitzuloan labar-irudi berriak aurkitu izanak funtsezko lurralde bilakatzen du Euskal Herria sinbolismoaren eta artearen jatorria ikertzeko, eta Goi Paleolitoan gizakiaren mugikortasuna eta interakzioa ulertzeko.
