EKAINGO KOBAZULOA -GIZATERIAREN ONDAREA

Ekaingo haitzuloa izen bereko muinoaren ekialdeko hegalean dago, Sastarraingo ubideak sortzen duen bailara txikian. Historiaurreko kokaleku baterako leku aproposa. Zestoa herritik kilometro batera dago, eta erraza da bertara iristea. Madeleine aroko labar-pinturengatik da ezaguna, eta pintura horiek bikain zainduta daudela nabarmentzekoa da. Haitzuloan, gutxi gorabehera, 70 animali-irudi daude; 64 margotuak eta 6 grabatuak. Zaldia da gehien ageri den irudia. Zaldi-multzoa arte franko-kantabriarraren irudirik eder eta aberatsenetakoa da, eta espezie horretan, horma-mihise onena. Hartzak, oreinak, kapridoak… ere ikus daitezke Ekainen. Haitzuloa hainbat galeriatan banatzen da, eta jasotzen dituzten irudien arabera izendatu dira. Erdibide, Auntzei (ahuntzak), Erdialde, Zaldei (zaldiak), Artzei (hartzak) eta Azkenzaldei (zaldiak).

2008ko uztailaren 7an UNESCOk ospatutako konferentzian, Ekain haitzuloa Gizateriaren Munduko Ondareizendatu zuten, Erlaitz Kantabriarreko labar-artearen beste 17 santutegirekin batera; Altxerri eta Santimamiñe, besteak beste. Eusko Jaurlaritzak eta Kantabria eta Asturiaseko gobernuek egungo aitortzaraino iritsi den prozesua abiatu zuten orain bi urte.

AURKIKUNTZA

Azpeitiko Antxieta Kultur Elkarteak euskal kulturaren alderdi ezberdinak ikertzeko eta bizirik mantentzeko lana egin du azken hamarkadetan zehar, forma erabat desinteresatuan eta euren borondatez, ikasteko gogoak bultzatuta.

Elkarteko kideek beti erakutsi izan dute gure arbasoekiko eta hauek utzitako materialekiko interes berezia. Interes honi esker eta espeleologiari zioten zaletasunari batuta, historiaurrearen aztarna sektretuak bilatzen hasi ziren kobazuloetan, Aranzadi Zientzia Elkartearen babespean.

Ahalegin horretan, arkeologiara zaletu talde hark Aranzadi Zientzia Elkartearen laguntza teknikoa eta babesa izan zituen. 1969 urtean, Antxieta Kultur Elkarteko zenbait kide Izarraitz mendizerran kokaturiko hainbat giza-okupazio gune aurkitu eta ikertzen ari ziren. Euren aisialdia arkeologiari eskaintzen zioten ikerlari boluntario haietako bi Andoni Albizuri eta Rafael Rezabal ziren.
Udaberriko igande batean, Goltzibar errekaren arroari jarraituz Sastarrain bailarara iritsi ziren. Inguru hau Paleolito garaiko gizakien bizimodurako oso leku aproposa iruditu zitzaien, bi erreka elkartzen diren lekuan ur ugari eta belarjale talde handiek elikagaia lortzeko larre ugari daudelako bertan.

Handik gertu kokaturiko kobazuloren baten bila hasi ziren. Sastarrain baserriko etxeko andrea izan zen Rafael eta Andoniri han inguruko haitzulo baten berri eman ziena, ez zituen 13 metro baino gehiago neurtzen.

Ekainaren 8an kobazulo horretan giza aztarnen bila hasi ziren. Rafael zulo batetatik zetorren aire korronte hotz batetaz ohartu zen, bidea oztopatzen zuten harri bloke batzuk kendu eta 20 metro ingurutan pasabide batetan zehar arrastaka ibili ziren.

Zutik jartzean, zoruaren zaratek eremu zapalgabean zeudela adierazi zieten. Sarreratik 60 metro ingurutara, André Leroi-Gourhan etnologo, arkeologo eta historialari frantziarrak “zaldi multzorik bikainena Kuaternarioko arte guztian” bezala kalifikatu zuen Zaldien Panel Handiarekin egin zuten topo.

Berehala eman zieten aurkikuntzaren berri Aranzadi Zientzia Elkarteko Historiaurre saileko kideei. On Jose Migel Barandiaran eta Jesus Altuna ikerlariak hurrengo egunean iritsi ziren Ekain 1 izenez deitutako kobazulora. Bertako labar irudiak ikusi eta aztertu ondoren, hauek duela 13.000-14.000 urte inguruko gizakiek eginak zirela ziurtatu zuten, Goi Paleolitoaren bukaera aldean, zehazkiago esateko, Goi Madeleine aldia deitutako aro kultural baten barruan.

Momentu horretan jarri zen martxan Ekaingo kobazuloa eta bere margoak babesteko ekimena. Agintari eta erakunde desberdinekin eztabaida ugari izan ondoren, Ekain 1969ko ekainean bertan itxi zen, modu horretan bertako irudiak eta aztarnategi arkeologikoa ikertzeko denbora lortu zen.

Kobazuloaren aurkikuntza gertatu zenetik, dokumentazio asko idazti da. Ekainen inguruan dagoen bibliografía kontsultatu.

BLOGA

Reverit: Madeleine aldiko eskultura multzoa

Continue
“Ehizarako artea”, historiaurreko bultzagailu artistikoen errepliken erakusketa berria Ekainberrin, José Julián Márquezek egina

Ekain Fundazioak eta Hezur Museoak datorren larunbatean, abenduaren 16an, erakusketa bat inauguratuko dute Ekainberrin, “Ehizarako artea” izenburupean. Erakusketa 2024ko martxoaren 3ra arte egongo da ikusgai eta José Julián Márquezek egindako

Continue
L’Abri de la Ségognole: zaldi grabatuak Frantzia iparraldean

Ségognoleko harpea Noisy-sur-École komunako Trois-Pignons basoan dago, Fontainebleau izeneko baso eremuan,  Seine-et-Marne departamenduan, Île-de-France eskualdean. Hareharrizko eremu bat da eta bertan harpe txiki ugari daude, horietako askotan Mesolitoko arte adierazpen

Continue
Grotte du Moulin: labar artea Atlantikoaren eta Mediterraneoaren artean

Grotte du Moulin Troubat komunan dago, Barousse haranean, Hautes-Pyrénées departamenduaren ekialdeko mugan, Okzitania eskualdean. Inguru menditsua da, Gouardère mendizerran dago, Ourse ibaiaren eskuin aldean, itsasoaren mailaren gainetik 541 metrotara.

Continue
La Grotte du Moulin de Laguenay: Limousineko esku beltzak

Grotte du Moulin de Laguenay edo Grotte de la Boissière Lissac-sur-Couze komunan dago, Corrèze departamenduan, Limousin eskualdean. Puy Gérald muinoan dago, haran txiki baten hego ekialdean, etxez eta baratzaz inguraturiko

Continue
La grotte du Papetier: Célé ibaiaren arroko bobidoa

La Grotte du Papetier Sauliac-sur-Célé komunan dago, Célé ibaiaren eskuineko aldean, D41 errepidearen ondoan, Lot departamenduan, Midi-Pyrénées eskualdean. 70 metro inguruko garapena du, 30 metro inguruko luzera eta 1 eta

Continue

EKAIN FUNDAZIOA

Arkeologoek hasieratik argi izan zuten labar arte ondare hori babestu eta gordetzeko beharra eta Ekaingo kobazuloa inoiz ez da publiko orokorrarentzat zabalik egon, horri esker, bertako labar artea salbu aurkitzen da.

Aranzadi Zientzia Elkarteak, Antxieta Kultur Elkarteak beraiekin elkarlanean ziharduen, bisita gidatu programa oso kontrolatu bat burutu zuen, pertsona kopuru oso mugatu bati benetako Ekain bisitatzeko aukera eman ziona. Baina arte ondare hori gizartera zabaldu beharra zegoen eta Ekaingo haitzuloaren erreplika bat eraikitzeko ideia sortu zen.

Ideia hori gorpuzten joan zen denboran zehar eta erreplika horren egitura fisikoa eraikitzen hasi zen, baina orduan berau egunerokotasunean kudeatzeko egitura juridiko baten beharra ikusi zen.

Helburu horrekin sortu zen 2004 urtean Fundación Ekain Fundazioa, Gipuzkoako Foru Aldundiak, Eusko Jaurlaritzak eta Zestoako Udalak osaturiko erakundea, Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkariaren arabera, 2005 urteko irailaren 5ean inskribatu zen Euskal Herriko Fundazioen Erregistroan eta ordu ezkero Ekainberriren kudeaketaren arduraduna da.

zestoa
GFA
marca_gv_centrada_color
X